Kto napisał bajkę Jaś i Małgosia?

Kto napisał bajkę Jaś i Małgosia? Odpowiedź jest jednoznaczna: autorstwo bajki przypisuje się braciom Jacobowi i Wilhelmowi Grimm, którzy w 1812 roku zapisali i opublikowali ją w pierwszym tomie swojego zbioru Baśnie (nr 15) [1][2].

Pochodzenie i autorstwo bajki Jaś i Małgosia

Bajka Jaś i Małgosia została naukowo zebrana i opublikowana przez niemieckich badaczy, braci Grimm, którzy profesjonalnie zajmowali się kolekcjonowaniem ludowych opowieści. Pierwsze wydanie ukazało się w 1812 roku w zbiorze Baśnie, tom 1, pod numerem 15 [1][2]. Autorami tej wersji, uznawanej za kanoniczną w kulturze europejskiej, są wyłącznie Jacob i Wilhelm Grimm. Wcześniejsze wersje istniały najpewniej w niemieckiej tradycji ustnej i zostały zebrane przez braci, co pozwoliło na zachowanie tej opowieści w literaturze [1].

Treść i główne motywy bajki

Baśń Jaś i Małgosia opowiada o dwojgu dzieciach drwala, które w wyniku biedy i głodu zostają porzucone przez macochę w lesie. Kluczowe wątki opowieści to głód, spryt, porzucenie przez rodziców i walka o przetrwanie [1][2]. Bajka zawiera wyraziste elementy edukacyjne, pokazując siłę odwagi oraz przezorności, na przykład w motywie wykorzystywania kamyków do oznaczania drogi powrotnej [2]. Czarownica kanibalistka stanowi uosobienie zła, z którym dzieci muszą się zmierzyć [2][7].

Motyw głodu ma swoje korzenie w rzeczywistych dramatach społecznych i sięga zamierzchłych czasów — nawet XIV wieku, gdy Europę nawiedzały fale klęsk żywiołowych [7].

Geneza oraz warianty opowieści

Bajka Jaś i Małgosia bazuje na opowieściach ludowych znanych w Europie jeszcze przed publikacją braci Grimm. Motywy porzucania dzieci i spotkania z ludożerczyniami są powszechne w tradycji indoeuropejskiej [7]. Sam proces fabularny zachowuje stały schemat: dramat rodzinny związany z niedostatkiem, porzucenie dzieci, ich przygoda z czarownicą i w końcu triumf dzięki sprytowi [1][7].

W literaturze światowej i polskiej opowieść doczekała się wielu adaptacji o odmiennych szczegółach. Istnieją także wersje, gdzie w miejsce czarownicy występuje inny złoczynny bohater, a dzieci rozwiązują problemy w inny sposób [7]. Bajka ta figuruje także jako typ T 327A w systematyce baśni, wyróżniający się motywami ucieczki przez spryt oraz ludożerczym antagonistą [7].

Znaczenie kulturowe i edukacyjne bajki

Od momentu publikacji Jaś i Małgosia zyskała ogromną popularność i należy do najczęściej adaptowanych historii ze zbioru braci Grimm [1]. Funkcja bajki wykracza poza warstwę rozrywkową — historia spełnia również rolę dydaktyczną. Przekazuje lekcje o przezorności, radzeniu sobie w trudnych sytuacjach i sile odwagi oraz zaufania do rodzeństwa [1][2].

Bajka od lat zajmuje ważne miejsce w zbiorowej wyobraźni różnych kultur, odzwierciedlając uniwersalne problemy społeczne, takie jak głód, kryzys rodzinny czy zagrożenia zewnętrzne, ale równocześnie oferując młodemu czytelnikowi model triumfu dobra nad złem [7].

Podsumowanie: Kto napisał bajkę Jaś i Małgosia?

Stworzenie literackiej wersji bajki Jaś i Małgosia przypisuje się jednoznacznie braciom Jacobowi i Wilhelmowi Grimm. Ich zapis z 1812 roku ugruntował miejsce utworu w kulturze europejskiej i światowej, chociaż opowieść pochodzi z tradycji ustnej. Bajka ta pozostaje źródłem licznych adaptacji i niezmiennie spełnia rolę nośnika tradycyjnych wartości oraz przestrogi dla kolejnych pokoleń [1][2][7].

Źródła:

• [1] https://pl.wikipedia.org/wiki/Ja%C5%9B_i_Ma%C5%82gosia
• [2] https://www.grimmstories.com/pl/grimm_basnie/jas_i_malgosia
• [7] https://bajka.umk.pl/slownik/lista-hasel/haslo/?id=72