Czerwony Kapturek to jedna z najbardziej rozpoznawalnych baśni na świecie, a jej początki sięgają ludowych podań przekazywanych ustnie przez setki lat na terenie Europy. Jednakże autorem pierwszej wersji literackiej Czerwonego Kapturka jest Charles Perrault, który opublikował ją w 1697 roku. To on stworzył kanoniczną opowieść zapisaną w zbiorze „Bajki Babci Gąski”[1][2][6]. W XIX wieku własną, znacząco zmienioną wersję baśni zaprezentowali bracia Grimm, popularyzując szczęśliwe zakończenie i utrwalając motywy baśni w świadomości czytelników na całym świecie[3][4]. Poniżej przedstawiono szczegółową analizę autorstwa oraz ewolucji tej znanej baśni.

Pochodzenie i pierwsza wersja literacka Czerwonego Kapturka

Motyw Czerwonego Kapturka pochodzi z dawnych ludowych opowieści europejskich, które przez wieki przekazywano ustnie z pokolenia na pokolenie. Baśń ta nie miała jednego stałego autora – jej historia kształtowała się i była nieustannie przekształcana przez kolejne generacje opowiadaczy[1][2]. Charakterystyczne elementy, takie jak nieposłuszeństwo dziewczynki i groźny drapieżnik, pojawiały się również w opowieściach z innych rejonów świata, m.in. w Chinach czy we Włoszech, gdzie wilka zastępowały inne postacie, odzwierciedlając lokalne lęki i przekonania[2].

Pierwszej poważnej literackiej adaptacji Czerwonego Kapturka dokonał Charles Perrault. Jego wersja została opublikowana w 1697 roku w zbiorze „Bajki Babci Gąski” („Histoires ou contes du temps passé, avec des moralités”)[1][2][6]. Wersja Perraulta kończy się tragicznie – dziewczynka oraz jej babcia zostają pożarte przez wilka, co miało stanowić wyraźne ostrzeżenie dla młodych czytelników przed rozmową z nieznajomymi i opuszczaniem bezpiecznej drogi. Morał Perraulta, jednoznacznie moralizatorski, wpłynął na późniejsze interpretacje tej historii[1][2].

  Jakie są bajki Krasickiego i które z nich warto znać?

Bracia Grimm i najpopularniejsza wersja

W XIX wieku bracia Grimm, czyli Jakob i Wilhelm, opracowali własną wersję baśni pt. „Rotkäppchen”[3][4]. Wariant Grimmów od początku różnił się od opowiadania Perraulta: przede wszystkim zakończenie jest szczęśliwe, ponieważ dziewczynkę i babcię ratuje myśliwy (drwal), rozcinając brzuch wilka i pozwalając bohaterkom wyjść cało z opresji[1][2][3]. Tym samym baśń stała się pozytywnym i edukacyjnym przesłaniem o rozwoju, współpracy i przezwyciężeniu zagrożenia. Wersja Grimmów szybko zdobyła ogromną popularność, dominując literaturę dziecięcą nie tylko w Europie, lecz także na świecie[2][3][4].

Obecnie najbardziej znaną i upowszechnioną wersją Czerwonego Kapturka jest adaptacja braci Grimm. Pomimo tego, oryginalna wersja Charles’a Perraulta pozostaje ważnym punktem odniesienia dla dalszych analiz i reinterpretacji tej opowieści[1][4][6].

Znaczenie i interpretacje baśni

Czerwony Kapturek przez lata funkcjonuje jako metafora przestrogi dla dzieci – baśń unaocznia zagrożenia związane z brakiem posłuszeństwa i potencjalnymi skutkami ufałości wobec nieznajomych[3]. Symbolika ta obecna jest nie tylko w wersjach literackich, lecz przenika także do popkultury, licznych adaptacji i współczesnych interpretacji. W opowieści można wyróżnić uniwersalne motywy: złamanie zakazu, podstęp drapieżnika, ratunek (bądź jego brak) i wyraźny morał[1][2][3].

Motyw pożarcia i wyzwolenia, pojawiający się u Grimmów, ma swoje głębokie korzenie w światowej mitologii, jak choćby w historii Jonasza i wielkiej ryby z Biblii czy też w micie o Kronosie zjadającym dzieci w mitologii greckiej[2]. Dzięki temu baśń nabrała wymiaru uniwersalnego i ponadczasowego.

Mechanizmy popularyzacji i różnorodność adaptacji

Baśń o Czerwonym Kapturku była przekazywana nie tylko przez rodzinę i społeczność, lecz także przez media, literaturę, teatr, film, audiobooki oraz gry komputerowe[2][5][7]. Adaptacje te różnią się szczegółami fabularnymi, sposobem przedstawienia postaci, a także rodzajem zakończenia[2]. Przez lata motywy baśni były reinterpretowane i dostosowywane do aktualnych potrzeb oraz realiów społecznych – pojawiły się np. wersje feministyczne ekologiczne oraz psychologiczne[2][5].

  Dziewczynka z zapałkami gdzie rozgrywa się akcja tej wzruszającej opowieści?

Na przestrzeni wieków powstały setki różnych wariantów tej opowieści, co świadczy o jej niezmiennej popularności i ogromnym wpływie na kulturę oraz wyobraźnię zbiorową dzieci i dorosłych[2]. W Polsce dostępnych jest wiele wydań, m.in. „Czerwony Kapturek i inne baśnie braci Grimm” wydawnictwa Zielona Sowa[5]. Na rynku znaleźć można także liczne adaptacje filmowe, teatralne czy interaktywne, przeznaczone zarówno dla dzieci jak i dorosłych[7].

Podsumowanie: kto napisał Czerwonego Kapturka?

Odpowiadając jednoznacznie:
Autorem pierwszej literackiej wersji Czerwonego Kapturka był Charles Perrault, który opublikował baśń w 1697 roku[1][2][6].
Najpopularniejszą wersję znaną na świecie opracowali bracia Grimm w XIX wieku, wzbogacając ją o szczęśliwe zakończenie i optymistyczny morał[3][4].
Inspiracją dla obu wersji były stare, ustne opowieści ludowe, które przez wieki ewoluowały w zależności od potrzeb kulturowych i społecznych różnych społeczeństw europejskich i azjatyckich[1][2]. Historia Czerwonego Kapturka pozostaje żywą i uniwersalną opowieścią, nieustannie przekształcaną i aktualizowaną przez kolejne pokolenia[2].

Źródła:

  1. https://woblink.com/blog/czerwony-kapturek-nieznane-fakty-o-popularnej-basni/
  2. https://pl.wikipedia.org/wiki/Czerwony_Kapturek
  3. https://wolnelektury.pl/katalog/lektura/czerwony-kapturek.html
  4. https://lektury.gov.pl/lektura/czerwony-kapturek
  5. https://lubimyczytac.pl/ksiazka/5137747/czerwony-kapturek-i-inne-basnie-braci-grimm
  6. https://www.tvp.pl/65617437/napisal-kopciuszka-i-czerwonego-kapturka-kim-byl-charles-perrault
  7. https://www.youtube.com/watch?v=LUVUo9fpCgU